دستهایی که منتظر است | پاداشهایی که سال به سال آب میرود؛
مادر بزرگمان در کودکی هر سال یک تخممرغ رنگشده به ما عیدی میداد و این هدیه اگرچه ناچیز بود ولی همیشه ثابت بود و خوشمزه؛ برایم سوال است که چرا دولتها باید به کارکنان خود عیدی بدهند و این چه سنگ بنایی است ولی گویا پاداش یا عیدی که دولتها به کارکنان خود در پایان سال میدهند، به منظور قدردانی از زحمات و تلاشهای آنان طی سال و ایجاد انگیزه برای ادامه کار بهتر و موثرتر است. این پاداشها به نوعی نشانگر ارزشگذاری به نیروی کار و تلاشهای آنان است. همچنین از نظر اقتصادی نیز میتواند تأثیر مثبتی بر قدرت خرید کارکنان و رونق اقتصادی داشته باشد. متأسفانه این پاداش بینام و نشان گویا فقط نصیب کارکنان دولت و نیروهای بخش خصوصی میشود و سایر مردمی که به نوعی در مشاغل آزاد در اقتصاد کشور نقش دارند از آن بینصیب هستند و همچنین پاداشی که دولت از طرف خود میدهد حدود بیست درصد پاداشی است که بخش خصوصی بهاجبار دولت باید به کارگران بدهد و طبیعتا اینها نشانه نابرابری در پاداشها و عیدیها است. اما بخش جالبتر ماجرا کجاست؟
اگر از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۴۰۳ به بررسی پاداش دولت به کارگران بپردازیم، نکات جالبی از آن احصا میشود که در نمودار زیر آن را نمایش دادهام. در این نمودار ارزش متوسط هر گرم طلا و میزان عیدی کارگران را محاسبه و مقدار عیدی را به گرم طلا بدست آوردهایم. در سال ۱۳۹۰ هر کارگر حدود ۸.۵ گرم طلا بهعنوان عیدی دریافت میکرد و اکنون به حدود ۲.۵ گرم رسیده است. اما بین سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ که کشور در حال مذاکرات برجام بود، این عیدی به حدود ۱۴ گرم رسیده است. حالا اگر به میزان ارزش ریالی امروز عیدی کارگران (حدود ۶.۵ میلیون تومان) عیدی آنها در اوج خود را محاسبه کنیم، متوجه میشویم که دولت در آن سالها حدود ۹۰ میلیون تومان عیدی به کارگران میداده است و امسال به ۱۶ میلیون تومان تقلیل یافته است.
این محاسبات را بگذارید در کنار عیدی کارکنان دولت که قابل ارزشگذاری نیست. سیاستهایی همچون تعاملات جهانی، جذب سرمایهگذاری خارجی و رفع تحریمها که در مذاکرات برجام نیز دنبال میشد، تأثیر مستقیم و غیرمستقیم بر معیشت طبقه کارگر داشت به طوریکه حتی در عیدی دریافتی آنها نیز اثری قابل توجه از خود نشان داد. البته غرض بررسی تغییر و تحولات است و بررسی دقیقتر نیازمند دسترسی به اطلاعات ماهانه و بهروز میباشد.