یادداشتی از حمید مسعودی پژوهشگر اجتماعی به مناسب هفتهپژوهش...
📌 در حال حاضر کانالها و گروههای بسیاری برای آموزشِ پژوهش بالاخص روشتحقیق، آمار، مقالهنویسی، نظریات و ... شکلگرفته و اغلب نیز اعضای قابل توجهی دارند. هدف از این کانالها گویا آموزشِ پژوهش است. ولی آیا واقعاً فضای تلگرامی فضای آموزشی و فضای پژوهشی خواهد بود؟ این سؤالی است که به نظرم با پاسخ به آن تکلیف خود را با تلگرام روشن خواهیم کرد.
📌 فضای تلگرامی فضای سرعت است. فضای کوتاهنویسی است. فضای تصویر و فیلمکوتاه است. فضای تلگرام، فضای آدمهای کمحوصله است. در این فضا چه پیامهایی بیشترین طرفداری را خواهند داشت؟ آنچنان که شما هم در فضای تلگرامی خود میبینید بیشترین کانالها، خبری و طنز هستند. در کانالهای پرطرفدار پیامهایی کوتاه و جذاب منتشر میشوند. این فضا برای آدمهایی است که کمتر تمایل دارند فکر کنند. در گروههایی که پیام طولانی ارسال میّشود اعتراض به بلندیِ پیام از طرف بیشتر کاربران دیده میشود.
📌 پژوهش که نیاز به تفکر دارد، نیاز به تعمق دارد، نیاز به تمرین دارد، نیاز به حضور در میدان دارد، نیاز به دقت دارد، جای کمرنگی در فضای این چنینی خواهد داشت. نمیتوان در این فضا به آموزشِ پژوهش با تمامی جزئیات و تفصیل پرداخت. کاربران تمایلی به خواندن ندارند. کاربران فیلم کوتاه آموزشی، تصویر و مدل آموزشی و جملات کوتاه آموزشی را بیشتر میپسندند. پس چه استفادهای از این فضا برای رشد پژوهشی میتوان نمود؟
➖ اطلاعرسانی پژوهشی اولین قدم است که در این فضا رایج است و واقعاً با توجه به سرعت و کاهش هزینهها بسیار هم توصیه میشود. برگزاری کارگاهها، سخنرانیها، همایشها و انتشار محتوای آن از این موارد است.
➖ رفع اشکال و پاسخ به سؤالات پژوهشی نگاهی دیگر است که دسترسی شما را به اغلب پژوهشگران حتی اساتید دانشگاه را فراهم میکند. واقعاً چه لذتی دارد که با استادی که تا دیروز کتابش را میخواندیم گفتگو کنیم.
➖ ارائه فایلهای آموزشی صرفاً به معنای دسترسی به آن در این فضا ممکن است. به راحتی همه دانشجویان مشتاق به کتب آموزشی، پاورپوینتها، جزوات آموزشی، فیلمهای آموزشی دسترسی دارند و اگر بر مدیریت آن تمرکز شود، عدالت دسترسی به منابع آموزشی و از سوی دیگر ارتقای کیفیت پژوهش کمک میکند.
➖ نمایش توانمندی آموزشی و جذب مخاطبان نیز به خوبی در این فضا شکل گرفته است. بسیاری از پژوهشگران با کانالهای خود دانش خود را به دست تمامی دانشجویان عضو کانال میرسانند و این در آینده سرمایهاجتماعی واقعی را بر این اساس شکل میدهد.
➖ کسب درآمد از طریق فعالیتهای خرد پژوهشی همچون نگارش مقاله، نگارش پایاننامه، انجام تحلیل آماری نیز در این فضا به خوبی راه خود را پیدا کرده است. تبلیغ محلی و شهری به تبلیغ ملی و کشوری تبدیل شده و هر که توان تبلیغی بالایی داشته باشد درآمد بیشتری نیز کسب میکند.
➖ تشکیل شبکه پژوهشگران هم از دیگر قابلیتهای آن است. این شبکه نیز در خود فضایی اطلاعرسانی و بحثهایی کلی است. این شبکه برگرفته و وابسته به فضای واقعی پژوهشگران است که اگر این فضای واقعی خدشهدار شود فضای مجازی هم کارکرد خود را از دست میدهد.
➕ حضور پررنگ در فضای به اصطلاح آموزشی تلگرام، حوصله دانشجو را در سر کلاس واقعی به سر خواهد برد. دانشجو تمایلی به توضیحات مفصل ندارد، دانشجو دوست دارد سریع برویم سر اصل مطلب! اینگونه است که دیگر نمیتوانیم سرکلاس مثلاً دکتر فاضلی استاد جامعهشناسی بنشینیم که سر کلاس میگفت "فکر کنم تو این چهارپنج ساعت برسم سؤال شما رو جواب بدم".
➕ بنابراین فضای تلگرامی نمیتواند فضای واقعی آموزشِ پژوهش باشد، حتی فضای مجازی آموزشِ پژوهش نیز نیست. بلکه تنها فضایی برای ارسال و دریافت سریع اطلاعات پژوهشی است که در نوع خود ارزنده است.
