نوشته‌های جامعه‌شناسی

هنگامی که در نظرسنجی ها از مردم در باره این که چه مقدار نوشابه الکلی مصرف می کنند سئوال می‌شود، بسیاری از آنان واقعیت را نمی گویند و مقدار آن را خیلی کمتر از میزان واقعی مشروبی که می‌نوشند ذکر می‌کنند.

ولی این طرز پاسخ، تنها به نظرسنجی‌ها محدود نمی‌شود و خیلی از مردم در باره میزان مصرف نوشابه الکلی به پزشک یا اشخاص دیگر هم راست نمی‌گویند و آنرا یک دروغ بی ضرر می‌دانند.

اما تمایل به دروغ گفتن در باره عادات ناسالم و شیوه زندگی، تنها در مورد مشروبات الکلی نیست. مردم همچنین در باره این که چقدر ورزش می‌کنند، خود را گول می‌زنند.

البته این قابل درک است که اشخاص بخواهند به دوستانشان، افراد خانواده و همکارانشان چهره مثبتی از خودشان نشان دهند. ولی چرا در نظرسنجی‌ها حقیقت را نمی گویند؟

آنچه که مسلم است مامور نظرسنجی نمی‌تواند شما را وادار کند که رژیم بگیرید یا کمتر مشروب بخورید.

این موضوعی است که دهها سال است جامعه شناسان را به خود مشغول داشته است.

کیت فوکس، کارشناسی که پژوهش های متعددی برای دولت و نیز برای صنعت تولید مشروبات الکلی انجام داده می گوید: "مردم در نظرسنجی ها آنطوری که فکر می کنند بهتر است، پاسخ می دهند. به عبارت ساده تر دروغ می گویند. البته نگفتن واقعیت در نظرسنجی، به مشروبات الکلی منحصر نمی شود؛ به همین جهت است که مسئولان نظرسنجی برای درک واقعیت به راه های دیگری نیز متوسل می شوند."

بطری‌های خالی مشروب هرگز دروغ نمی‌گویند

برخی از مردم صرف مشروبات الکلی را از نظر اخلاقی گناه می دانند و به همین جهت در نظرسنجی ها واقعیت را نمی گویند.

کیت فوکس، می گوید ما با نوشابه های الکلی رابطه عشق و نفرت داریم چون تا حدوی مشروب یک میوه ممنوع است.

کیت فوکس، خاطر نشان می کند که در کشورهایی که فرهنگ مشروب خوردن در جامعه ادغام شده است مثل بیشتر کشورهای آمریکای لاتین، صرف مشروب از نظر اخلاقی جنبه خنثی دارد، به عبارت دیگر نه خوب است نه بد؛ یعنی کمی بحث انگیزتر از نوشیدن چای و قهوه.

خیلی آسان است که بفهمیم چرا مردم می خواهند در مقابل دیگران حتی مامور یک نظرسنجی، خود را خوب جلوه دهند ولی چرا هنگامی که با شخص نظرسنج سر و کار ندارند و فقط باید یک پرسشنامه را بدون حضور کسی تکمیل کنند، باز هم دروغ می گویند؟

بابی دافی، مدیر انستیوی تحقیقات اجتماعی موسسه نظرسنجی موری، در پاسخ به این سئوال می گوید حتی اگر پرسشنامه، بدون نام و نشان باشد باز هم شخص می خواهد تصویر خوبی از خودش به دست بدهد.

بابی دافی، می افزاید در دهه ۱۹۸۰ بود که برای اولین بار فاصله بین میزان مشروبی که در بریتانیا فروخته می شود و مقداری که مردم می گفتند مصرف می کنند، معلوم شد.

باب دافی، معتقد است که مردم تصور درستی در باره آنچه دیگران می کنند، ندارند و همین موضوع در نحوه واکنش خودشان اثر می گذارد.

باب دافی می گوید: "آنها فکر می کنند که بقیه مردم کمتر نوشابه الکلی مصرف می کنند و بیشتر ورزش می کنند و ارتباط جنسی بیشتری دارند و همین تصورات سبب می شود که نظر خود نسبت به رفتار خودشان را تغییر دهند."

باب دافی، خاطر نشان می کند که تفاوت بین برداشت شخص با واقعیت، در بریتانیا کاملا مشهود است.

او به عنوان مثال به این نکته اشاره می کند که در میان کشورهای اروپایی، بریتانیا یکی از کشورهایی است که آگاهی مردم به خوردن غذای سالم بسیار زیاد است ولی می بینیم که نرخ چاقی مفرط در بریتانیا از هر کشور دیگر اروپایی بیشتر است.

اما اگر مردم میزان مصرف نوشابه های الکلی را کمتر از واقعیت نشان می دهند آیا ممکن است در باره رابطه های جنسی شان غلو کنند؟

ممکن است مردم در نظرسنجی، در باره تعداد دفعات روابط جنسی شان غلو کنند

از دهها سال قبل تا کنون نظرسنجی ها در باره سکس، سبب افزایش تیراژ روزنامه ها و مجلات شده است.

ولی پژوهشگران در زمینه سکس، نگرانند که ممکن است نتیجه تحقیقات و نظرسنجی های آنان کاملا مطابق با واقعیت نباشد.

پترا بوینتون، پژوهشگر دانشگاه لندن در زمینه مراقبت های بهداشتی بین المللی، می گوید در بسیاری از این بررسی ها مردم در باره روابط جنسی شان اغراق می کنند. به همین جهت ما در اعتماد به پژوهش ها در مورد سکس، تردید داریم که بخشی از آن به دلیل ناراحتی از صحبت در باره سکس است و بخش دیگر به این دلیل است که بخصوص اخیرا از نظرسنجی ها در باره سکس به عنوان ابزاری برای تبلیغات سوء استفاده می شود.

پترا بوینتون، می افزاید جای تعجب نیست که روزنامه نگاران و عامه مردم به پژوهش هایی که در زمینه سکس انجام می‌گیرد اعتماد ندارند.

وی می گوید: "آنچه مردم در رسانه های عمومی می بینند، یک کار دقیق و متوازن که در پژوهش های اجتماعی و بهداشتی، باید وجود داشته باشد، نیست. از آنجا که توصیه هایی که در باره روابط جنسی در رسانه ها دیده متکی به" آمار" است، در نتیجه از یک نظر سنجی غیرقابل اعتماد استفاده می شود تا به ما بگویند روابط جنسی ما باید چگونه باشد و به این ترتیب عادی و طبیعی بودن برخی ایده ها را القاء کنند."