نوشته‌های جامعه‌شناسی

اثر مستقیم: اثر متغیر مستقل بر وابسته به صورت مستقیم

اثر غیر مستقیم: اثر متغیر مستقل بر وابسته به واسطه یک متغیر مستقل دیگر

در اثرسنجی غیر مستقیم مقادیر تأثیر در هم ضرب شده و می توانیم مقدار اثر نهایی غیر مستقیم را اندازه بگیریم. اما آیا تا کنون فکر کرده اید که اثر غیر مستقیم چه زمانی معنادار می باشد؟

جهت بررسی معناداری مقدار معناداری اثر مستقیم و غیر مستقیم به مقدار t-value نگاه می کنیم. اگر این مقدار بالاتر از 2 باشد سطح معناداری به همین نسبت زیر 0.05 شده و بنابراین مقدار اثر معنادار است. مقدار t-value در اثر مستقیم توسط نرم افزارها ارائه می گردد ولی در رابطه با اثر غیر مستقیم بایستی مقدار آن را حساب کنید.

از سه آزمون می توانید جهت سنجش مقادیر معناداری اثرات غیر مستقیم استفاده نمایی:

1- آزمون سوبل(Sobel test equation): 

z-value = a*b/SQRT(b2*sa2 + a2*sb2)

2- آزمون بارون و کنی(Aroian test equation): 

z-value = a*b/SQRT(b2*sa2 + a2*sb2 + sa2*sb2)

 3- آزمون گودمن(Goodman test equation): 

z-value = a*b/SQRT(b2*sa2 + a2*sb2 - sa2*sb2)

 این آزمون ها را با توجه به مقادیرشان از فرمول های مربوطه حساب کنید ولی می توانید از سایت زیر که آن را برنامه نویسی کرده و در اختیار گذارده استفاده نمایید.

http://quantpsy.org/sobel/sobel.htm