ارزش، نگرش، رفتار و کنش چه ارتباطی با هم دارند؟
این چهار مفهوم که اغلب به اشتباه گرفته میشوند، به ترتیب از ریشه تا سطح قرار میگیرند. ارزش باور اصلی موارد مهم یا مطلوب جامعه بوده و انتخابهای ما را هدایت میکند (ارزشمندی صداقت). پس از آن نگرش قرار میگیرد که موقعیت ذهنی یا احساس مثبت یا منفی درباره هرچیزی بر اساس ارزشهای مبنایی است (نگرش نسبت به راستگویی). رفتار پس از نگرش بوده ولی پاسخ قابل اندازهگیری و مشاهده است (تداوم در راستگویی) و در نهایت کنش فعل یا عمل معین تجلییافته در جامعه است (امتناع از پذیرش رشوه یا صداقت در شغل). البته هرچه به سطح نزدیک میشویم از جامعه و پیرامون تأثیر میپذیریم و همچنین رابطه این چهار مفهوم خطی نیست بلکه با هم تعامل و دیالکتیک دارند و بر هم اثر میگذارند. پس اگر میخواهیم کنشی در جامعه تغییر کند باید به سراغ رفتارهای مبنایی برویم و بعد نگرشها و بعد ارزشها. به نوعی اینکه مسئلهای را در جامعه میبینید و دنبال تحلیل آن هستید الزاما قابل رؤیت نیست و باید در جامعه عمیق شوید. چرا برخی رانندگی پرخطر دارند؟ برای پاسخ اینگونه اقدام کنید: آیا رانندگی پرخطر یک کنش جمعی است؟ افراد چه رفتارهای پنهان و آشکار در این ارتباط دارند؟ چه نگرشی نسبت به رانندگی دارند؟ چه ارزشهای مرتبطی را در رانندگی باور دارند؟ هر کدام را پاسخ دهیم راهحل مناسباش نیز پیدا میشود.
برای مطالعه یادداشتهای بیشتر کانال تلگرامم را دنبال کنید.